Kinderziekte Zesde Ziekte

Welkom op zesdeziekte.nu! Deze informatieve site bevat alle informatie betreffende de zesde ziekte, ook wel bekend als driedaagse koorts, roseola infantum of exanthema subitum. Laten we beginnen met een kleine introductie over kinderziekten voordat we verder gaan met de zesde ziekte.

Zesde ziekte, viraal of bacterieel?

Bijna ieder kind heeft in zijn jeugd weleens te maken gehad met blaasjes of vlekjes op de huid.  Vaak betreft het één van de ‘bekende’ kinderziektes. Deze kinderziektes zijn vaak het gevolg van een besmetting met een bacterie of een virus. Veel van deze ziekten zijn uiterst besmettelijk en hierdoor krijgt vrijwel ieder kind hier in zijn of haar jeugd wel mee te maken. Zesde ziekte is één van deze ‘bekende’ kinderziektes en wordt ook wel geschaard onder de virale ziekten.

We maken dus onderscheid tussen virale en bacteriële kinderziektes. Virale kinderziektes zijn:

Voorbeelden van bacteriële kinderziektes zijn:

Veel van deze ziekten komen voortdurend voor onder de Nederlandse bevolking  en zijn vaak zo besmettelijk dat kinderen bij het eerste contact met het virus of de bacterie de ziekte krijgen. Daarom worden ze ook kinderziektes genoemd. Bij het eerste contact worden door het menselijk lichaam antistoffen aangemaakt waardoor een tweede keer ziek worden zelden of nooit voor komt.

Historie 

zesde-ziekteDe zesde ziekte dankt zijn naam aan het feit dat het daadwerkelijk de zesde ziekte was die ontdekt werd die huiduitslag veroorzaakte. Mazelen, rode hond, roodvonk, ziekte van Filatov-Dukes (dit bleek later een variant van rode hond te zijn), erythema infectiosum (vijfde ziekte) gingen de zesde ziekte voor. Kinderen worden tegenwoordig standaard ingeënt tegen de eerste drie rode vlekjes ziekten door middel van vaccinaties. Hoewel de zesde ziekte nog steeds zesde ziekte wordt genoemd, bestaat het patroon van zes achtereenvolgende kinderziekten in de medische wereld allang niet meer.

De zesde ziekte wordt ook wel driedaagse koorts, roseola infantum of exanthema subitum genoemd. Driedaagse koorts omdat een kenmerk van de zesde ziekte drie tot vijf dagen koorts is. De naam roseola infantum komt door de kenmerkende rode vlekjes (‘roseola’, vertaald naar roosjes) die de ziekte veroorzaakt. Exanthema subitum is een naam die is ontstaan door het plotselinge begin en de korte duur van de huiduitslag die door de ziekte veroorzaakt wordt.

Wat is de zesde ziekte nou exact?

De zesde ziekte is een milde vlekjesziekte die wordt veroorzaakt door een virus infectie (HHV-6 of HHV-7). De incubatietijd van het virus, dat wil zeggen de tijd van besmetting tot de tijd waarop de symptomen zich beginnen te openbaren, liggen gemiddeld rond de 10 dagen. De zesde ziekte een ziekte die plotseling lijkt op te komen en van korte duur is. Het is een veelvoorkomende ziekte bij jonge kinderen tussen de 6 en 24 maanden. Sporadisch komt het voor dat kinderen ouder dan 24 maanden, tieners of zelf volwassenen geïnfecteerd blijken en de zesde ziekte krijgen. Bij volwassenen is het wel een zeldzame aandoening.

Zesde ziekte is over het algemeen een onschuldige aandoening die zich kenmerkt door een enkele dagen durende, plotseling opkomende hoge koorts. Deze koorts zal 3 tot 5 dagen duren en kan symptomen bevatten waar u in het artikel symptomen meer over kunt lezen. Vaak zal er tijdens of na de koortsperiode rode vlekjes op de huid ontstaan. Het gaat hier om kleine lichtrode vlekjes die niet jeuken en binnen enkele dagen weer zullen verdwijnen.

HHV-6 en HHV-7

HHV staat voor Humaan Herpes Virus. HHV-6 is het zesde herpesvirus en HHV-7 het zevende herpesvirus dat ooit bij mensen ontdekt werd tijdens onderzoeken in de jaren tachtig. In 1988 werd tijdens onderzoeken ontdekt dat HHV-6 de veroorzaker was van de kinderziekte ‘zesde ziekte’. Dat het allebei zesde is puur toeval en heeft niets met elkaar te maken. In 1990 werd nog een herpesvirus ontdekt, het zevende (HHV-7), waarvan ook bekend werd dat het de zesde ziekte kon veroorzaken.

HHV-6 en HHV-7 behoren tot de familie van herpesvirussen. Deze type virussen worden verspreid door kleine druppeltjes afkomstig uit keel en neus van besmette mensen. Deze kleine druppeltjes worden dan verspreid door middel van hoesten, niezen, lachen of praten. Het virus kan ook worden verspreid door direct contact met speeksel van een geïnfecteerd persoon of indirect via aanraking van weefsels en voorwerpen die virusdelen bevatten. Het mag dus duidelijk zijn dat het een zeer besmettelijk wereldwijd virus is waar we eigenlijk weinig tegen kunnen doen. 90% van de peuters is op 2-jarige leeftijd als besmet met het virus. Het is een virus wat over het algemeen weinig problemen veroorzaakt.

HHV-6 en HHV-7 veroorzaken niet de bekende koortslip of genitale infecties die herpes simplex virussen wel kunnen veroorzaken.

Er bestaan twee varianten van het HHV-6 virus, namelijk A en B. Onderzoek heeft uitgewezen dat zesde ziekte hoofdzakelijk wordt veroorzaakt  door HHV-6B en dat HHV-6A zelden zesde ziekte bij kinderen veroorzaakt. In tegenstelling tot andere herpes virussen geeft het HHV-6 virus geen terugkerende problematiek. Het virus blijft wel latent aanwezig in het lichaam en kan in extreme gevallen opnieuw ziekte veroorzaken. HHV-6 komt meestal voor bij kinderen tussen de 6 en 24 maanden.

HHV-7 is een virusinfectie die vaker voor komt bij kinderen die de zesde ziekte op latere leeftijd krijgen. Vaak ligt de leeftijd van deze kinderen dan tussen de 5 en 7 jaar. HHV-7 zal vaak minder heftige symptomen vertonen als HHV-6.

Belangrijk om te weten!

Als ouder wil je natuurlijk weten of de zesde ziekte schadelijk is voor uw kind. Hoewel er gevallen bekend zijn waarbij kinderen door aanhoudende hoge koorts en stuiptrekkingen in het ziekenhuis terecht kwamen, is dit niet veel voorkomend.

Zesde ziekte is over het algemeen een milde ziekte die geen erge problemen zal veroorzaken. Uw kind zal koorts krijgen en misschien stuiptrekkingen vertonen. U kunt hier meer over lezen in ons artikel over symptomen van zesde ziekte. Deze koorts en stuiptrekkingen zijn in principe ongevaarlijk en zullen geen blijvende schade aanrichten bij uw kind. Vertrouwt u het niet omdat bijvoorbeeld de koorts aanhoudt of schrikt u van de symptomen, raadpleeg dan een arts en laat hem of haar een mening geven of hulp bieden.

We zullen hieronder een korte beschrijving geven van de symptomen die uw kind zou kunnen vertonen. Belangrijk is om te weten dat de zesde ziekte een ziekte is waarbij koorts heftig op komt zetten terwijl er weinig andere symptomen merkbaar zijn. Deze koorts zal na 3 tot 5 dagen verdwijnen.

Symptomen in het kort:

  • Snel opkomende aanhoudende koorts tussen de 39 C en 41,5 C
  • Kan stuiptrekkingen veroorzaken (dit komt door de werking van de niet volgroeide hersenen van het kind die reageren op de koorts)
  • Milde kleine roosvormige blaasjes op de huid in het gelaat, nek, rug en armen

De stuiptrekkingen zijn vrijwel ongevaarlijk voor het kind. Onderzoek heeft uitgewezen dat het kind geen blijvende schade op loopt door deze vorm van stuiptrekkingen. Belangrijk is om:

  • Kalm te blijven
  • Het kind op een zachte ondergrond te leggen
  • Voorwerpen uit de buurt van het kind te verwijderen
  • Het kind desnoods op de zij leggen om te zorgen dat speeksel de mond uitloopt en niet in de keel terecht komt
  • Een kussen of deken onder het hoofdje van het kind te leggen ter ondersteuning. Eventueel kunt u zelf het hoofdje met uw handen ondersteunen

Het beste is om de stuiptrekkingen voorbij te laten gaan en het kind te ondersteunen. Laat het kind nooit alleen tijdens de stuiptrekkingen, ook niet als u eventueel een dokter wilt bellen. Zoals als eerder benoemd, indien u schrikt of het niet vertrouwd, raadpleeg een arts voor hulp. Het kan sowieso handig zijn om uw kind na de stuiptrekkingen na te laten kijken, zeker als het de eerste keer is.

Lees onze andere artikelen betreffende zesde ziekte om meer over deze ziekte te weten te komen of kijk eens op onze andere sites.